ABDULRAZAK GURNAH’IN “PARADISE” (CENNET) ADLI ESERİNDE, “YABANCILAŞTIRMA” VE “YERLİLEŞTİRME’’ STRATEJİLERİ İLE KÜLTÜREL ÖGELERİN ÇEVİRİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Geçmişi M.Ö. 3000’ li yıllara dayandığı bilinen çeviri, birbirinden farklı disiplinler içinde önemini koruyarak, günümüzde vazgeçilmez bir olgu haline gelmiştir. Çevirinin bu derece önem kazanmasında; günümüz dünyasında ulustan milletlerin gerek politik, sosyal, siyasi, gerekse de ekonomik, göç ya da eğitim gibi sebeplerden dolayı daha sık araya gelmesi oldukça etkili olmuştur. Pek çok bilim uzmanı, giderek artan küreselleşme ile birlikte uluslar arasındaki sınırların ortadan kalktığı konusunda görüş bildirse de, kültürel farklılıklar çeviribilim alanında güncelliğini koruyarak arz etmeye devam etmektedir. Bu çalışmada, sömürgecilik sonrası edebiyat alanında, son dönemde adından sıkça söz edilen, yazar ve edebiyatçı, Abdulrazak Gurnah’ ın Paradise (Cennet) adlı romanında bulunan öğelerin çeviri sürecinde aktarımında, araştırmacısı Lawrence Venuti’ nin önerdiği “yerlileştirme” (“domestication”) “yabancılaştırma” (“foreignization”) stratejilerinden yararlanılarak, çevirmenin veya sarkacında ne yönde durduğu incelenmiş, hangi yöne ağırlık verdiği örnekler aracılığıyla irdelenerek açıklanmaya çalışılmıştır. Venuti, yapılacak olan metinde ki farklılıkların, erek kültür okurları için mümkün olduğunca azaltmak amacı taşıyan yaklaşımı olarak yerlileştirmeyi, yabancılaştırmayı ise kaynak metnin yabancı özelliklerinden kısmını tutarak, normları zorlayan belirtir. İnceleme sonucunda; farklılığı muhafaza ederek, vurgulanan kimliğin ortaya çıkmasını özellikle tercih ettiği sebeple, çevirmenin, dilsel farklılığını yansıtacak şekilde çeviride stratejisinin ağırlıklı tespit edilmiştir.